Ocena krajobrazu – oddziaływanie

ocena krajobrazu, analiza krajobrazowa, analizy widoczności, oceny krajobrazu 3D, ocena oddziaływania wizualnego (VIA Visual Impact Assessment)

Przygotujemy dla Państwa:

  • ocenę oddziaływania na krajobraz,
  • analizy widoczności (określenie potencjalnego zasięgu widoczności projektowanych obiektów oraz ocena ich oddziaływania na krajobraz)
  • zdjęcia panoramiczne 360°, stanowiące wartościowy materiał do analizy krajobrazu,
  • wszelkiego rodzaju inne analizy krajobrazowe GIS w zależności od Państwa zapotrzebowania.
  • wizualizację 3D planowanych przedsięwzięć.

Opracowaliśmy oceny oddziaływania na krajobraz m.in. planowanych elektrowni wiatrowych, linii elektroenergetycznych, urządzeń przeciwpowodziowych, linii tramwajowych, dróg, zespołów zabudowy. Ponadto wykonaliśmy liczne analizy krajobrazowe na potrzeby planów ochrony Parków Krajobrazowych Województwa Wielkopolskiego.

Zapraszamy do współpracy

ocena krajobrazu - oddziaływanie na środowisko

Jakość przestrzeni, w której żyjemy jest jednym z podstawowych elementów oddziałujących na jakość życia. Estetyka przestrzeni, o której w Polsce przez wiele lat zapominano staje się dobrem, o którym zaczynamy myśleć, zaczynamy dbać o jakość przestrzeni nas otaczającej, zastanawiamy się czy nowo powstające obiekty nie będą negatywnie oddziaływać na istniejące założenia urbanistyczne. Nie chcemy, nie podoba nam się mnogość nośników reklamowych i reklam krzyczących, przykrywających i przytłaczających atrakcyjne przestrzenie miejskie i przestrzeń w ogóle.

Dlatego od lat sygnalizujemy konieczność sporządzania analiz krajobrazowych, ocen oddziaływania na krajobraz, ocen oddziaływania wizualnego (VIA Visual Impact Assessment) w oparciu o skwantyfikowane narzędzia. Wyżej wymienione analizy m.in. ze względu na brak obowiązujących przepisów dotychczas wykonywane były prawie wyłącznie w oparciu o subiektywne oceny często sporządzane tylko w formie opisowej.

Wykorzystując istniejące subiektywne metody oceny krajobrazu, od których nie powinniśmy odchodzić, konieczne wydaje się ich uzupełnienie obecnie dostępnymi narzędziami GIS i grafiki 3D, które pozwalają nam mierzyć zmiany w krajobrazie trójwymiarowym w panoramach 360.

W ostatnich latach nastąpił progres w zakresie opracowania metod kwantytatywnych, które mają pozwolić na obiektywną ocenę oddziaływania obiektów antropogenicznych na krajobraz (budynków, budowli, obiektów inżynierskich). Metody te odnoszą się jednak do specyficznych obiektów: turbin wiatrowych, budynków, infrastruktury technicznej – linii elektroenergetycznych czyli tych obiektów, które mogą stanowić odznaczające się elementy w krajobrazie (dominanty krajobrazowe). Jednym z takich przykładów są badania prowadzone na Uniwersytecie Przyrodniczym w Poznaniu, które pozwoliły na opracowanie nowej metody oddziaływania turbin wiatrowych na krajobraz (Wróżyński i in. 2016a, Wróżyński i in. 2016b). Autorska metoda pozwala na skwantyfikowaną ocenę oddziaływania na krajobraz i jest wykorzystywana jako element raportów o oddziaływaniu na środowisko lub jako indywidualna analiza.

Należy podkreślić, że jeśli nawet autorzy raportów podejmują próbę oceny oddziaływania inwestycji na krajobraz, to w wyniku braku wytycznych ocena realizowana jest w dowolny sposób – najczęściej opisowy.

FAQ

Ocena oddziaływania na krajobraz - czym jest?

Analizę oddziaływania planowanego przedsięwzięcia na krajobraz rozpocząć należy od zdefiniowania pojęcia krajobrazu. Definicja krajobrazu do polskich przepisów prawnych wprowadzona została ustawą z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu (Dz. U. z 2015 r. poz. 774 ze zm.). Wyżej przywołana ustawa wprowadziła zmiany, m.in. w art. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, gdzie wprowadzono punkt 16e, w którym krajobraz zdefiniowano jako postrzeganą przez ludzi przestrzeń, zawierającą elementy przyrodnicze lub wytwory cywilizacji, ukształtowane w wyniku działania czynników naturalnych lub działalności człowieka.

Podkreślić należy, że w przygotowanym w 2013 r. Projekcie Rezolucji Parlamentu Europejskiego w sprawie zmiany Dyrektywy OOŚ, zdefiniowano wizualne oddziaływanie na otoczenie (Visual Impact Assessment) jako zmianę wyglądu krajobrazu zabudowanego bądź naturalnego i terenów miejskich w wyniku zmiany, która może być pozytywna (ulepszenie) lub negatywna (pogorszenie). Niestety zapisy projektu rezolucji nie zostały implementowane do przepisów prawa wspólnotowego i krajowego. Kompleksowo wykonamy ocenę oddziaływania na krajobraz, która może stanowić element raportu o odziaływaniu na środowisko jak i może być oddzielnym opracowaniem

Ocena krajobrazu - co jest opracowywane?

Na podstawie art. 62 ust. 1. ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. z 2018 r. poz. 2081 ze zm.) w ramach oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko określa się, analizuje i ocenia bezpośredni i pośredni wpływ danego przedsięwzięcia na krajobraz, w tym na krajobraz kulturowy. Jednym z obligatoryjnych elementów raportu o oddziaływaniu na środowisko jest porównanie oddziaływań analizowanych wariantów, m.in. na krajobraz (art. 66 ust. 6a lit. b ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2018 r. poz. 2081 ze zm.)).

Kompleksowo wykonamy ocenę oddziaływania na krajobraz, która może stanowić element raportu o odziaływaniu na środowisko jak i może być oddzielnym opracowaniem

Oddziaływania na krajobraz - metodyka i zakres?

Metodyka sporządzenia oceny zależy od celu w jakim opracowuje się ocenę oddziaływania na krajobraz, od obszaru w jakim prowadzi się analizę oraz od powierzchni terenu, na którym ocenia się krajobraz i jego zmiany, rodzaj wybranych metod i narzędzi determinuje również charakterystyka (powierzchnia, wysokość, kształt) obiektów, których realizację się planuje.

Podczas prowadzenia prac analitycznych korzystamy z wielu danych m.in. z danych pochodzących z lotniczego skaningu laserowego (ALS), naziemnego skaningu laserowego (TLS), danych wektorowych i rastrowych baz danych o środowisku, scen satelitarnych oraz danych pozyskanych za pomocą bezzałogowych statków powietrznych (BSP) tzw. dronów oraz fotografii naziemnej.

Do analiz wykorzystujemy narzędzia GIS wolnego otwartego oprogramowania (QGIS, SAGA, GRASS), jak i narzędzia z programów komercyjnych (ArcGIS), korzystamy również z zaawansowanych programów do modelowania grafiki 3D (np. Blender).

Korzystamy w dużej części z autorskich metod, bazujących na solidnych podstawach naukowych.

Ocena krajobrazu - w jaki sposób się ją wykonuje?

Zakres analizy krajobrazowej zawsze omawiany jest z Klientem i dostosowywany do jego potrzeb. Określając cel przeprowadzenia analizy krajobrazowej, angażujemy do projektu najlepszych specjalistów. Na początku wybieramy metody, narzędzia, które wykorzystamy na potrzeby sporządzenia analizy. Następnie określamy zasięg w jakim przeprowadzimy analizę, zbieramy dane (fotograficzne, fotogrametryczne, kartograficzne i inne), prowadzimy inwentaryzację krajobrazów, waloryzujemy krajobrazy i określamy potencjalne zmiany, oddziaływania planowanych działań na krajobraz. Jeżeli występuje ryzyko negatywnego przekształcenia krajobrazu proponujemy działania minimalizujące potencjalne oddziaływania.

Ustawa krajobrazowa - co to jest?

Ustawa krajobrazowa, a precyzyjnie ustawa z dnia 24 kwietnia 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wzmocnieniem narzędzi ochrony krajobrazu (Dz. U. z 2015r. poz. 774) wprowadziła szereg zmian do przepisów krajowych. Ustawa ma wyposażyć samorządy w narzędzia, pozwalające skutecznie walczyć z chaosem reklamowym. Zapisy wyżej przywołanej ustawy wprowadzają szereg istotnych zmian w zakresie zarządzani przestrzenią nie tylko w kontekście sytuowania m.in. reklam ale wprowadza również obowiązek opracowania audytów krajobrazowych (dla województw), w których należy określić m.in. krajobrazy priorytetowe rozumiane jako szczególnie cenne dla społeczeństwa ze względu na swoje wartości przyrodnicze, kulturowe, historyczne, architektoniczne, urbanistyczne, ruralistyczne lub estetyczno-widokowe, i jako takie wymagające zachowania lub określenia zasad i warunków ich kształtowania.

Dominanta krajobrazowa - co to jest?

Definicji dominanty krajobrazowej znajdziemy co najmniej kilkanaście, niemniej przyjmując najprostszą, równocześnie dość niejednoznaczną dominantą krajobrazową nazwiemy obiekt o wiodącym oddziaływaniu wizualnym. Obiektem takim mogą być elementy naturalne (np. drzewa, bogato rzeźbiony teren) jak również obiekty pochodzenia kulturowego element architektoniczny (budynek akcent kompozycji architektonicznej lub urbanistycznej). Bardziej precyzyjne definicje wskazują na obiekty wyróżniające się formą, wysokością, gabarytami, materiałem, barwą, fakturą. Dominanty krajobrazowe powstają w skutek celowych działań urbanistyczno-architektonicznych, wyznaczane są przed nimi przedpola widokowe (ekspozycji), wnętrza krajobrazowe projektowane są w taki sposób, by linie naprowadzające były skierowane na określony obiekt. Część dominant architektonicznych powstało w wyniku niecelowych działań i często są pochodną konieczności realizacji np. urządzeń infrastruktury (np. kominy, linie elektroenergetyczne, elektrownie wiatrowe, wieże radiowe czy telewizyjne, silosy itp.).

Audyt krajobrazowy - w jakim zakresie i po co się go sporządza?

Audyt krajobrazowy jest nowym instrumentem ochrony krajobrazu, sporządzany jest przez zarząd województwa dla terenu całego województwa nie rzadziej niż raz na 20 lat. Audyt identyfikuje oraz waloryzuje krajobrazy występujące w granicach województwa i wskazuje krajobrazy priorytetowe. Autorzy audytu powinni również wskazać zagrożenia dla możliwości zachowania krajobrazów, rekomendacje i wnioski dotyczące kształtowania i ochrony krajobrazów. Szczegółowo zakres i metodologię opracowania audytu krajobrazowego określono w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 11 stycznia 2019 r. w sprawie sporządzania audytów krajobrazowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 394).

Co to jest zasięg i zakres widoczności?

Zasięg i zakres widoczności to jedne z elementów, które określamy podczas prowadzenia oceny oddziaływania na krajobraz. Zasięg widoczności oznacza obszar, z którego oceniany element (budowla) jest widoczny, natomiast zakres widoczności oznacza, jaka cześć ocenianego elementu (budowli) jest widziana przez obserwatora. Do oceny zakresu i zasięgu widoczności wykorzystujemy autorską metodę integrującą modelowanie w środowisku GIS z narzędziami grafiki 3D. W zakładce o mnie umieszczono publikacje naukowe, które definiują zasięg i zakres widoczności.

Analiza krajobrazowa - kiedy się wykonuje?

Analizę krajobrazową czy ocenę oddziaływania na krajobraz wykonuje się w toku postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, na potrzeby audytu krajobrazowego, na potrzeby planów ochrony, prognoz oddziaływania na środowisko dokumentów planistycznych oraz nieobligatoryjnie zależnie od potrzeby zamawiającego.

Czy można realizować inwestycje w Parku Krajobrazowym?

Park Krajobrazowy jest jedną z ustawowych form ochrony przyrody (art. 6 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r o ochronie przyrody Dz. U. z 2018r. poz. 1614 ze zm.). Możliwość realizacji przedsięwzięć w granicach powierzchniowych form ochrony przyrody determinuje kilka elementów. Jednym z najistotniejszych dokumentów określających funkcjonowanie w granicach PK jest plan ochrony parku krajobrazowego, w którym często określa się jakie przedsięwzięcia dopuszcza się do realizacji w granicach parku. Kolejnym elementem wpływającym na możliwość realizacji założenia inwestycyjnego jest lokalizacja terenu w granicach obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, który również może ograniczyć możliwości inwestowania na przedmiotowym terenie. Kolejnym elementem jest określenie potencjalnego oddziaływania planowanego przedsięwzięcia, jeżeli jest to wymagane uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, w której zostaną określone warunki realizacji potencjalnego przedsięwzięcia. Zatem na etapie koncepcji realizacji zamierzenia inwestycyjnego, każdorazowo indywidualnie należy przeanalizować charakter planowanego przedsięwzięcia i ocenić czy jego realizacja jest dopuszczona przepisami prawa oraz określić skalę i charakter prognozowanych powstałych w wyniku realizacji przedsięwzięcia oddziaływań.